kavernöz sinus trombozu ne demek?

Kavernöz Sinüs Trombozu

Kavernöz sinüs trombozu (KST), kavernöz sinüs içinde bir kan pıhtısının oluşmasıyla karakterize nadir ancak ciddi bir durumdur. Kavernöz sinüs, her iki gözün arkasında, beynin tabanında yer alan bir çift venöz sinüstür. Bu sinüsler, beyinden kanı kalbe taşıyan önemli kan damarlarını ve sinirleri içerir. Tromboz, kan akışını engelleyerek ve çevredeki yapılara baskı yaparak ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Epidemiyoloji

Kavernöz sinüs trombozu oldukça nadirdir, ancak özellikle enfeksiyon veya prokoagülan durumları olan kişilerde daha sık görülür. Kesin insidansı bilinmemekle birlikte, genel popülasyonda yılda milyonda birkaç vaka olarak tahmin edilmektedir.

Etiyoloji

Kavernöz sinüs trombozunun başlıca nedenleri şunlardır:

• Enfeksiyonlar: En sık nedenidir. Yüz, burun, sinüsler veya dişlerdeki enfeksiyonlar, doğrudan kavernöz sinüse yayılabilir. En sık suçlanan patojenler Staphylococcus aureus ve streptokok türleridir.
• Prokoagülan Durumlar: Kanın pıhtılaşma eğilimini artıran durumlar da KST riskini artırabilir. Bunlar şunları içerir:
  • Trombofili (faktör V Leiden mutasyonu, protrombin gen mutasyonu, antitrombin eksikliği, protein C eksikliği, protein S eksikliği)
  • Oral kontraseptif kullanımı
  • Gebelik ve doğum sonrası dönem
  • Kanser
  • Sistemik lupus eritematozus gibi otoimmün hastalıklar
  • Behçet hastalığı
• Travma: Nadiren, kafa travması KST'ye neden olabilir.
• İdiyopatik: Bazı durumlarda, KST'nin nedeni belirlenemez.

Patofizyoloji

Kavernöz sinüs trombozu, kavernöz sinüsteki kan akışını bozar. Bu, venöz dönüşün azalmasına ve sinüs içindeki basıncın artmasına yol açar. Kavernöz sinüsten geçen kraniyal sinirler (özellikle III, IV, V1, V2 ve VI. kraniyal sinirler) sıkışabilir ve hasar görebilir. Ayrıca, enfeksiyon varlığında, sinüs içindeki inflamasyon ve irin birikimi tabloyu daha da kötüleştirebilir.

Klinik Bulgular

Kavernöz sinüs trombozunun belirti ve semptomları genellikle ani başlar ve hızla ilerleyebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Baş ağrısı: Genellikle şiddetli, künt ve göz çevresinde veya alında lokalizedir.
• Göz bulguları:
  • Ptozis (göz kapağı düşüklüğü)
  • Oftalmopleji (göz hareketlerinde kısıtlılık veya felç)
  • Proptozis (gözün dışarı doğru çıkması)
  • Kemozis (konjonktivanın şişmesi)
  • Papilödem (optik diskin şişmesi)
  • Görme kaybı
• Trigeminal sinir disfonksiyonu: Yüzde uyuşma veya ağrı (özellikle V1 ve V2 dalları etkilenir).
• Ateş ve titreme: Özellikle enfeksiyonla ilişkili vakalarda yaygındır.
• Bilinç değişikliği: Uyuşukluk, konfüzyon veya koma gibi.
• Nöbetler: Beyin ödemi veya enfeksiyonun yayılması nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Meninks irritasyon bulguları: Ense sertliği veya Kernig bulgusu gibi (özellikle enfeksiyonun meninkslere yayılması durumunda).

Tanı

Kavernöz sinüs trombozu tanısı, klinik bulguların değerlendirilmesi ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Kullanılan başlıca tanı yöntemleri şunlardır:

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): KST tanısında altın standarttır. Kavernöz sinüs içindeki trombüsü, sinüs duvarının kalınlaşmasını, parankimal lezyonları ve komplikasyonları (örn., beyin enfarktüsü, apse) gösterebilir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): MRG'ye göre daha az duyarlıdır, ancak başlangıç değerlendirmesi için kullanılabilir. Kontrastlı BT, dolum defektlerini ve sinüsün genişlemesini gösterebilir.
• Kan Kültürü: Enfeksiyon şüphesi varsa, etken patojeni belirlemek için kan kültürü alınmalıdır.
• Lomber Ponksiyon: Menenjit şüphesi varsa, beyin omurilik sıvısı (BOS) analizi yapılmalıdır.
• Koagülasyon Testleri: Trombofili şüphesi varsa, koagülasyon testleri yapılmalıdır.

Ayırıcı Tanı

Kavernöz sinüs trombozunun ayırıcı tanısında aşağıdaki durumlar göz önünde bulundurulmalıdır:

• Orbital selülit
• Migren
• Küme baş ağrısı
• Subaraknoid kanama
• Pitüiter apopleksi
• Beyin tümörü

Tedavi

Kavernöz sinüs trombozunun tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve aşağıdaki unsurları içerir:

• Antibiyotikler: Enfeksiyonla ilişkili vakalarda, geniş spektrumlu intravenöz antibiyotikler başlanmalıdır. Kültür sonuçlarına göre antibiyotik tedavisi ayarlanabilir.
• Antikoagülasyon: Trombozu çözmek ve tekrarlamasını önlemek için antikoagülan tedavi (genellikle heparin veya düşük molekül ağırlıklı heparin) başlanır.
• Kortikosteroidler: Beyin ödemini azaltmak ve kraniyal sinir fonksiyonunu iyileştirmek için kullanılabilir.
• Cerrahi: Apse veya sinüs enfeksiyonunun drenajı için cerrahi müdahale gerekebilir.
• Destekleyici tedavi: Sıvı takviyesi, ağrı kontrolü ve nöbet yönetimi gibi destekleyici önlemler uygulanır.

Komplikasyonlar

Kavernöz sinüs trombozunun potansiyel komplikasyonları şunlardır:

• Kalıcı kraniyal sinir felci
• Görme kaybı
• Pnömoni
• Sepsis
• İnme
• Beyin apsesi
• Menenjit
• Ölüm

Prognoz

Kavernöz sinüs trombozunun prognozu, erken tanı ve tedavi ile önemli ölçüde iyileşmiştir. Ancak, tedaviye rağmen morbidite ve mortalite oranları hala yüksektir. Prognozu etkileyen faktörler arasında etken patojen, tanı anındaki bilinç düzeyi ve tedaviye başlama zamanı yer alır.

Önleme

Kavernöz sinüs trombozunu önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Yüz, burun, sinüs ve diş enfeksiyonlarının erken ve etkili tedavisi.
• Prokoagülan durumların yönetimi.
• Oral kontraseptiflerin kullanımında dikkatli olunması.
• Risk faktörleri olan bireylerde antikoagülan tedavi profilaksisi.

Bu makale genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa, lütfen bir doktora danışın.